Isaac-NRT: module Te land, ter zee en in de lucht

In de module Te land, ter zee en in de lucht van Isaac staan materie, grondstoffen en transport centraal. De rode draad door dit geheel zijn speelgoedballen, met name de knikker, de petanquebal, de pingpongbal en de stuiterbal. Zeer expliciet worden de leerlingen bewustgemaakt van de link tussen duurzaamheid enerzijds en ontginning en transport anderzijds. Via het Isaac-moment wordt het thema van Te land, ter zee en in de lucht op een speelse manier aangebracht. Net zoals in de andere modules is deze intro in het werkkatern inzetbaar voor alle onderdelen. Vanuit een klasgesprek over speelgoed komen we tot de vier speelgoedballen en hun samenstelling. In het hoofdstuk Natuur zoomen we in op wat materie precies is en hoe deeltjes zich gedragen in verschillende omstandigheden. Vanuit het deeltjesmodel passen de leerlingen de begrippen massa en volume toe op de dichtheid van voorwerpen en hun drijfvermogen. Daarnaast focussen we op stofomzettingen en het onderscheid tussen zuivere stoffen en mengsels. In het hoofdstuk Ruimte richten we ons op grondstoffen en het ontginnen en transporteren ervan. Respectievelijk komen glas, staal, kunststof en rubber aan bod. De toepassingen, oorsprong en samenstelling van deze grondstoffen worden aan de hand van uiteenlopende bronnen uitgebreid besproken. Vervolgens wordt ingegaan op hoe en waar we grondstoffen ontginnen. Bovendien moeten ze ook worden vervoerd. In het verlengde daarvan onderzoeken de leerlingen drie gevolgen van al dat transport in Vlaanderen én in hun onmiddellijke omgeving: fileleed, geluidsoverlast en luchtvervuiling. Ten slotte worden de globale gevolgen van de massale verbranding van fossiele brandstoffen onderzocht. In het hoofdstuk Techniek komen, met het oog op duurzaamheid, verschillende soorten aandrijvingen en energiebronnen aan bod. Het begrip energieomzetting wordt vervolgens uitgebreid naar het produceren van elektriciteit. Proefondervindelijk onderzoeken we het principe van een dynamo en de overeenkomsten met een elektromotor. Tot slot wordt de werking van riem- en tandwieloverbrengingen uitgediept. We voorzien drie varianten voor de Isaac-actie: het ontwerpen van een aandrijving waarbij het technisch proces volledig wordt doorlopen, het ontwerpen van een eenvoudige elektromotor en het opstellen van een plan voor de herbestemming van een voormalige ontginningssite.